Al vele jaren realiseert Van Rooyen Tuinen glasheldere vijvers. Hierbij werken we het liefst met helofytenfilters vanwege het lage energieverbruik en een hoge mate van betrouwbaarheid voor glashelder vijverwater. Een helofytenfilter of moerasfilter is een filter dat met behulp van waterplanten vijverwater zuivert. Pas bij gebrek aan ruimte of wanneer de klant daarom vraagt gaan wij over op andere manieren van filtering.
In de foto staat de pomp opgesteld in een aparte bak, los van de vijver. Het helofytenfilter in deze bak zorgt ervoor dat alle zwevende delen achterblijven. Het water van de vijver wordt aangezogen naar de verhoogde bak waar het na het doorlopen van het filter met een klein verval terug komt in de vijver.
Werking van het helofytenfilter
De planten in helofytenfilters leveren zelf niet de grootste bijdrage aan de zuivering, dit gebeurt vooral door de bacteriën die in de substraat ( zoals lava)leven. De planten zorgen wel in hoge mate voor een goed leefklimaat voor die bacteriën. Helofyten is de uit het Grieks afkomstige benaming voor moerasplanten. Deze plantensoort staat met de wortels onder water maar groeit boven water.
Voor de ontwikkeling van hun wortelstelsel nemen ze zuurstof op uit de buitenlucht en transporteren deze via kleine kanaaltjes naar hun wortels. Rondom deze wortels bevindt zich dan ook veel zuurstofrijk water waarin een enorme ontwikkeling van bacteriën plaatsvindt.
Deze zuurstofminnende (nitrificerende) bacteriën zetten afvalstoffen uit het water om in voedingsstoffen voor zichzelf en voor de planten. Verder naar onderen in een helofytenfilter zijn bacteriën die Anaerobe leven (zonder zuurstof) actief. Deze voeden zich onder andere met de afvalstoffen van de zuurstofminnende bacteriën hoger in het filter. Zo wordt het water op een natuurlijke manier gezuiverd, zonder dat er stoffen behoeven te worden toegevoegd. Het zuiveringsrendement van helofytenfilters is hoog terwijl het energiegebruik laag is, hooguit dient het water eenmalig te worden opgepompt om goed over het filter verdeeld te worden.
Waarom een helofytenfilter?
In veel vijvers staan te weinig planten om de vijver in evenwicht te kunnen houden. Vaak zijn (veel) planten in de vijver onmogelijk of ongewenst, zoals in het geval van een koivijver of een zwemvijver.Technische filters bieden dan ondersteuning omdat ze het grove vuil in de vijver opvangen en met behulp van bacteriën giftige stoffen, zoals ammonium en nitriet, omzetten in nitraten en fosfaten. Toch krijgt men dan in vijvers met veel vissen en te weinig planten te maken met een ophoping van nitraat en fosfaat omdat er te weinig planten zijn die deze stoffen die op kunnen nemen voor hun groei.
In het geval van een koivijver wordt dit probleem opgelost door het regelmatig verversen van het water. Een moerasfilter of helofytenfilter is dan de oplossing. De populariteit van moerasfilters is ook toegenomen omdat het ook esthetisch gezien een waardevolle aanvulling voor vijver en tuin is .
De aanleg van het moerasfilter kan worden gerealiseerd als ondiepe zone in de vijver of direct aan de vijver grenzend, waardoor het optisch gezien één mooi geheel met de vijver vormt. Maar is ook een situering mogelijk op afstand van de vijver waarmee niet alleen leuke beeklopen en watervallen kunnen worden gecreëerd maar eveneens een strak vormgegeven stijlvijver optisch gescheiden kan worden van het meer natuurlijk ogende moerasfilter.
In principe is elke vorm, locatie en zelfs hoogteverschil mogelijk zolang het vijverwater in de vijver en het moerasfilter maar in verbinding staat en wordt rondgepompt. Het voordeel is dat een helofytenfilter zeer weinig onderhoud nodig heeft ten opzichte van mechanische filters met borstels en matten.
Dat is de reden dat we in veel tuinen in Twello, Apeldoorn en Deventer bij de vijver een helofytenfilter hebben gerealiseerd.
